Phụ Lục 3 Ba Nòng Cốt Của Đạo Lộ

PHỤ LỤC 3
BA NÒNG CỐT CỦA ĐẠO LỘ

 Kính lễ chư vị tôn sư. 
Tôi sẽ cố hết sức giảng giải 
Ý nghĩa của tinh túy 
Tất cả kinh điển chư Phật, 
Đạo lộ và các Đấng Chiến thắng 
Và chư Bồ tát khen - cổng vào 
Cho những người may mắn khao khát giải thoát. 
Những người không màng hạnh phúc thế gian 
Muốn cho đời người thuận lợi của mình có ý nghĩa, 
Sẽ theo một con đường khiến chư Phật hài lòng. 
Hỡi người diễm phúc! Hãy tịnh tâm lắng nghe. 
Nếu không có sự từ bỏ thuần túy, thì không cách gì 
Để lắng dịu nỗi khát khao đối với quả báo tốt 
Trong biển luân hồi này; 
Và vì tất cả hữu tình có thân 
Đều khát khao hiện hữu, 
Nên họ hoàn toàn bị trói buộc. 
Bởi vậy ngay từ đầu, hãy tìm sự từ bỏ. 
Thân người rất khó được, 
Mạng sống không kéo dài; 
Tâm thường nghĩ như vậy, 
Để lơ chuyện đời này. 
Quán sát thật sâu xa 
Luật nhân quả không dối 
Quán nỗi khổ luân hồi 
Hết màng chuyện đời sau. 
Khi quán chiếu như vậy, đến mức bạn không còn 
Dù chỉ một sát na, ước ao những huy hoàng trong sinh tử, 
Đến mức tư tưởng bạn bạn ngày và đêm 
Đều khát khao giải thoát, 
Thế là sự từ bỏ trong bạn đã phát sinh. 
Nhưng nếu không kèm với tâm bồ đề thuần khiết 
Thì ngay cả từ bỏ cũng không làm nhân 
Đưa đến phúc lạc chọn lọc của vô thượng bồ đề. 
Bởi thế người biết phân biệt 
Sẽ phát tâm bồ đề vô thượng. 
Bị cuốn phăng bởi bốn dòng thác mạnh 
Bị trói buộc vì xiềng xích của nghiệp khó dừng, 
Bị tóm bẫy trong lưới chấp thủ kiên cố 
Bị ngộp thở trong luồng khói vô mình, 
Hữu tình không ngừng sinh rồi tái sinh 
Để liên tục bị hành hạ bởi ba khổ: 
Đây là trạng huống của những cha mẹ ta; 
Hãy quán sát tình huống này, 
Để phát tâm bồ đề vô thượng. 
Dù đã quen với từ bỏ và tâm bồ đề, 
Song nếu không có trí tuệ 
Hiểu rõ cách tồn tại của các pháp 
Thì bạn cũng không nhỏ được gốc rễ của hữu khổ. 
Vậy hãy nỗ lực trong các phương tiện 
Để thực chứng pháp duyên sinh. 
Người nào thấy rằng 
Với tất cả pháp thuộc sinh tử hay niết bàn 
Luật nhân quả là tất yếu, 
Và đã làm chánh lại nhận thức của họ 
Kẻ ấy đang đi trên đạo lộ làm chư Phật vui lòng. 
Cái tướng các pháp duyên sinh 
Không phải là ảo giác; nhưng có những kẻ 
Lại hiểu rằng Tánh không là một cái gì 
Vắng mặt tướng ấy. 
Khi bạn không bao giờ hiểu được ý Như Lai. 
Nhận thức rằng tánh không và duyên khởi 
Đi liền nhau - rằng chúng không phải thay thế nhau, 
Rằng lý duyên sinh là không lừa dối - nhận thức ấy 
Sẽ phá hủy tất cả kiểu chấp thủ vào sự vật. 
Như thế là bạn hoàn tất được tri kiến phân tích. 
Bạn loại bỏ cực đoan chấp hữu, 
Bạn loại bỏ cực đoan chấp không. 
Nếu bạn hiểu tánh không xuất hiện thành nhân quả 
Thì những quan điểm cực đoan không ảnh hưởng đến bạn. 
Khi bạn thực sự hiểu đúng những điểm này 
Về ba nòng cốt của đạo lộ, 
Hay độc cư và phát triển tinh tấn lực; 
Không lâu bạn sẽ đạt đến niềm hy vọng vĩnh cửu.

[Trên đây là lời khuyên của bậc tu sĩ đa văn Lozang Dragpa - tức Tsongkapa - cho Ngaang Dragpa, một quan chức ở Tsako.]